پیامتان را در کتاب به‌صورت متفاوت منتقل کنید
پیامتان را در کتاب به‌صورت متفاوت منتقل کنید
چند سال قبل طرح «جایگزین خودروهای فرسوده» در کشور اجرا شد و اکثر خودروهای قدیمی، اسقاط و راهی
کارخانه‌های ذوب فولاد شدند اما معدود خودروهای قدیمیِ باقیمانده، امروزه قدر و منزلت
دوباره‌ای یافته‌اند و به‌عنوان کالایی لوکس و کلکسیونی، با قیمت‌های زیاد به فروش می‌روند.
در نوشتن کتاب هم لازم نیست شما حتماً اطلاعات جدیدی ارائه کنید.
اگر اطلاعات موجود را که شاید همه هم آن اطلاعات را دارند؛ با ترکیب و دسته‌بندی جدیدی
ارائه دهید؛ مخاطبان و علاقه‌مندان زیادی پیدا خواهد کرد.
اگر امکان آشنایی‌زدایی ندارید اشکالی ندارد، هنوز هم می‌توانید کتابی پرفروش بنویسید .
زیرا در نوشتن کتاب حتماً لازم نیست که پیام جدیدی را به مردم انتقال دهید شما پیام‌آوری خوب
هم که باشید؛ کتابتان با استقبال قابل‌قبولی مواجه خواهد شد.
شاید بپرسید که منظورم دقیقاً چیست؟
اگر شما بتوانید اطلاعاتی را که در دسترس همه قرار دارد؛ با یک دسته‌بندی یا جلوه یا
طرز ارائه‌ی جدید، زیبا و جذاب عرضه کنید؛ آن کتاب، مخاطبان خود را پیدا خواهد کرد و به خاطر آن
دسته‌بندی یا طرز زیبای ارائه و به‌قول‌معروف رنگ‌آمیزی عالی، مشتریان زیادی خواهد داشت.
(پیامتان را در کتاب به‌صورت متفاوت منتقل کنید)
در این مورد ما خود تجربه‌ای در مورد کتاب‌های «هری پاتر[۱]» (Harry Potter) داشتیم.
داستان هری‌پاتر ترجمه‌های متعددی در بازار نشر ایران داشت و مدت‌ها بود که زیاد چاپ می‌شد
ولی ما با یک ابتکار، خودِ متن انگلیسی داستان را در بازار ایران چاپ کردیم و کسانی را که دنبال
زبان‌آموزی بودند به‌عنوان مخاطبان این کتاب تعریف کرده و برای این‌که این ویژگیِ آموزش زبان در این
محصول تقویت شود؛ «سی‌دی»هایی (که قبلاً نوار کاست بود) همراه با کتاب عرضه کردیم.
در سی‌دیِ همراه کتاب، محتوای کتاب به زبان «نیکی» و «بیرکی» خوانده شده بود و کسانی
که دنبال زبان‌آموزی بودند می‌توانستند هم از کتاب به‌عنوان یک متن مستقل استفاده کنند و هم به‌عنوان
وسیله‌ای برای تقویت زبان انگلیسی و مهارت «لسنینگ» (listening) خود از آن بهره ببرند.
در حقیقت، ما با تغییر و ارتقای کاربری، کتابی را که محصولی داستانی بود به محصولی آموزشی
تبدیل کرده و توانستیم بازار جدیدی برای خودمان ایجاد کنیم.
این روش را در مورد کتاب‌های مختلف دیگر نیز بارها انجام دادیم؛ به‌عنوان‌مثال، کتاب «زنان مریخی، مردان ونوسی»،
کتاب «قورباغه را ببوس» اثر «برایان تریسی» و «خاطرات بیل کیلینتون»، ما این کتاب‌های
غیر آموزشی را با دسته‌بندی (categoria) جدید، برای بازاری جدید که بیشتر، مختصِ مخاطبان آموزشی بود؛ تعریف
کردیم.
همین کار را می‌توان برای محتواهای فارسی هم انجام داد. با کمی تفکر حتماً می‌توانید بازارهای جدیدی
در رابطه با محصولات موجود قبلی و از طریق یک دسته‌بندی جدید یا ایجاد مخاطبانی نو به وجود
بیاورید؛ پس کمی تحقیق کنید و ببینید که چگونه می‌توانید پیام خودتان را به‌صورت زیباتری عرضه کنید.
برای نوشتن کتاب حتماً لازم نیست که دنبال یک پیام جدید و منحصربه‌فرد باشید.
(پیامتان را در کتاب به‌صورت متفاوت منتقل کنید)
به‌عنوان‌مثال، دیوان حافظ کتابی است که در همه‌ی خانه‌ها وجود دارد و بسیاری از انتشاراتی‌ها
آن را چاپ کرده‌اند و ناشران هر بار سعی می‌کنند با اجرای یک نوآوری باعث فروش این کتاب شوند.
گروهی از ناشران، این کتاب را به‌صورت نفیس چاپ می‌کنند و در رده‌ی کالاهای لوکس قرار
می‌دهند و فروش خوبی برایش ایجاد می‌کنند تا جنبه‌ی استفاده در دادن هدیه داشته باشد.
گروهی از ناشران، یک فال‌نامه به دیوان حافظ اضافه می‌کنند و شکل‌های مختلف دیگر.
پیام‌آور جدید بودن این است که بازار کتاب را متفاوت کنید.
چند سال پیش یک دیوان حافظ به نام «دیوان حافظ آسان‌خوان» چاپ شد، انواع دیوان حافظ
که در بازار وجود دارد بیشتر به خط نستعلیق نوشته شده و به همین دلیل خواندن برخی از کلمه‌ها
برای خوانندگان آن‌ها سخت است. ناشر دیوان حافظ آسان‌خوان، این کتاب را با حروف کامپیوتری
چاپ کرد که البته کار جدیدی نبود و قبلاً توسط ناشران مختلف با حروف کامپیوتری چاپ شده بود
ولی اقدام تقریباً جدیدی که انجام داد این بود که اشعار این کتاب را اعراب‌گذاری کرد تا خواندن آن
راحت‌تر شود و جاهایی که لازم است که در بیت یا در مصرع مکث بشود، با علایم نگارشی
مشخص کرد و همین تفاوت کوچک باعث شد این کتاب از دیوان‌های حافظ موجود در بازار متفاوت باشد.
چاپ اول آن در سال ۹۰ و چاپ پنجم آن در سال ۹۴ بوده یعنی هرسال یک‌بار چاپ شده که با توجه
به تنوع دیوان حافظ در بازار کتاب، فروش خوبی محسوب می‌شد.
دوباره در این کتاب یک ابداع و ابتکار دیگر به کار برده شد و این‌بار در دو نوع رنگ جلد منتشر شد.
یکی با جلد صورتی تحت عنوان «دیوان حافظ آسان خوان دخترانه» و دیگری با جلد آبی تحت
عنوان «دیوان حافظ آسان خوان پسرانه»، تنها تفاوت این دو کتاب در تفاوت رنگ جلد آن‌ها بود.
این ابتکار کوچک تفاوت دیگری برای این کتاب رقم زد و باز همین ایجاد تفاوت جزئی منجر به خلق
بازار جدیدی برای آن شد.
به‌عنوان مثالی دیگر، کتاب «آکسفورد المنتری» (oxford Elementary)،کتاب بسیار متداولی است و کسانی
که یک‌ترم زبان خوانده‌اند دیده‌اند که این کتاب در بسیاری از آموزشگاه‌های زبان به آن‌ها معرفی
می‌شود. این کتاب هم به دلیل این‌که در ایران تابع «قانون کپی‌رایت» جهانی نیستیم، هرسال توسط
ناشران مختلفی چاپ می‌شود.
ابتکاری که یکی از همکاران ما چند سال پیش داشت این بود که زیرنویس معنی کلمه‌ها به فارسی
را هم در آکسفورد المنتری که به‌صورت فرهنگ لغت انگلیسی به انگلیسی بود؛ نوشت و همین تفاوت
باعث ایجاد یک بازار جدید برای این کتاب شد و کتاب مذکور هم موفقیت خوبی در بازار داشت
البته ناشران و همکاران دیگر هم از این ایده الگوبرداری کردند و این کتاب در حال حاضر کتاب
متداول و یونیورسال (universal) شده است.
به‌طورکلی در توزیع کتاب‌های زبان، چنین تغییراتی بسیار چشم‌گیرتر است. بعضی از کتاب‌هایی که
تک‌رنگ بوده به‌صورت دورنگ چاپ شده‌اند، بعضی کتاب‌هایی که ابعاد اصلی آن مثلاً در قطع
رحلی بوده در ابعاد وزیری چاپ شده‌اند و توانسته‌اند با این تغییر ابعاد، کتابشان را متفاوت کنند.
اگر که به چنین تغییراتی علاقه‌مند هستید و می‌خواهید در این مورد مثال‌های بیشتری را ببینید؛ پیشنهاد
می‌کنم که کتاب‌های آموزش زبان که در بازار هست را باهم مقایسه کنید تا به نکته‌های خوبی در مورد
آن‌ها پی ببرید؛ البته منظور من این نیست که شما نیز دقیقاً همان ایده‌ها را اجرا کنید؛ منظورم این است
که برای کتابی که فکر می‌کنید بازار از آن اشباع شده است می‌توان با یک تغییر یا یک
ترفند ابتکاری، بازار جدیدی ایجاد کرد.
من مواردی را به‌عنوان نمونه توضیح دادم و حتماً خودتان با دقت و تمرکز بیشتر می‌توانید
نمونه‌های بیشتری پیدا کرده و موارد خلاقانه‌ای اجرا کنید که باعث متفاوت شدن کتاب شما شود.
(پیامتان را در کتاب به‌صورت متفاوت منتقل کنید)
[۱] مجموعه رمان در سبک خیال‌پردازانه که توسط نویسنده‌ی انگلیسی، «جوان کتلین رولینگ» (J. K. Rowling) نوشته شده است.